તાંબા (કોપર)ના વાસણમાં પાણી પીવાના ફાયદા: ઐતિહાસિક રીતે જોઈએ તો આ પૃથ્વી પર શોધાયેલ પ્રથમ ધાતુ તે કોપર (ત્રાંબુ) હતી.જેના નામે જ ચાલ્કોલિથિક કાળને તાંબાના યુગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પ્રાચીન સભ્યતાઓ જેવી કે ઇજિપ્ત, રોમ, ગ્રીસ, અને ભારતીયો વેપારથી માંડીને, ઘરગથ્થુ ઉપયોગ કે ચલણી નાણું તરીકે તાંબા નો ઉપયોગ કરતા. આ પોસ્ટમાં આપણે તાંબાના વાસણમાં પાણી પીવાના વિવિધ ફાયદાઓ વિશે જાણીશું.
વિવિધ આયુર્વેદિક ગ્રંથોમાં પીવાના પાણી માટે તાંબાના વાસણોના ઉપયોગનો ઉલ્લેખ છે. તાંબુ એ એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ ગુણધર્મો ધરાવતી એકમાત્ર ધાતુ છે.સદીઓથી તાંબાનો ઉપયોગ વિવિધ બિમારીઓની સારવાર માટે વિવિધ સ્વરૂપોમાં કરવામાં આવે છે. આયુર્વેદિક ઉપયોગ અને સ્વદેશી દવાઓના વધારાને કારણે ઘરની વસ્તુઓ, ખાસ કરીને તાંબાના વાસણો અને કપમાં તાંબાના ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ વધ્યો છે.
કંઈ રીતે તાંબુ સામાન્ય પાણીને ગુણવત્તા યુક્ત બનાવે છે ?
જ્યારે પાણીને તાંબાના વાસણ અથવા બોટલમાં આઠ કલાકથી વધુ સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે તાંબુ તેના કેટલાક આયનોને પાણીમાં મુક્ત કરે છે, જેને ઓલિગોડાયનેમિક અસર કહેવાય છે. કોપરમાં એન્ટિમાઇક્રોબીયલ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી, એન્ટિ-કાર્સિનોજેનિક અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો હોવાનું જાણવા મળેલ છે. તે હિમોગ્લોબિનની રચના તેમજ કોષોના પુનર્જીવનમાં મદદ કરે છે. પાણીમાં તાંબાની હાજરીથી માનવ શરીરને અન્ય ઘણી રીતે ફાયદો થાય છે, અહીં તાંબાની બોટલમાંથી પાણી પીવાના ૧૦ થી વધુ અદ્ભુત સ્વાસ્થ્ય લાભો છે આપેલ છે.
તાંબાના વાસણમાં પાણી પીવાના ૧૧ ફાયદાઓ
વિવિધ ગ્રંથોમાં જણાવ્યા મુજબ તાંબાની બોટલમાં રહેલું પાણી શરીરના ત્રીદોષ એટલેકે વાત,પિત,અને કફ ને બેલેન્સ કરે છે. અન્ય ફાયદાઓ નીચે મુજબ વર્ણવેલા છે.
1) કેન્સર સામે લડત આપે છે.
કોપર(તાંબુ) એક જાણીતું એન્ટીઑકિસડન્ટ છે, તે શરીરમાં રહેલ તમામ ફ્રી રેડિકલ્સ કે ટોકસિન્સ સામે લડે છે,અને તેમની નકારાત્મક અસરોને દૂર કરે છે. ફ્રી રેડિકલ અને તેની હાનિકારક અસરો માનવ શરીરમાં કેન્સર થવાનું મુખ્ય કારણ છે. આ ઉપરાંત તાંબુ વ્યક્તિની ત્વચા અને આંખોને રંગ માટે ઉપયોગી મેલાનિનના ઉત્પાદનમાં પણ મદદ કરે છે, અને સૂર્યના હાનિકારક અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણોથી પણ રક્ષણ આપે છે.
2) હાયપરટેન્શનને સંતુલિત કરે છે:
અમેરિકન કેન્સર સોસાયટી દ્વારા થયેલ સંશોધન મુજબ કોપર કોલેસ્ટ્રોલ અને ટ્રાઇગ્લિસેરાઇડનું સ્તર ઘટાડવા માટે ખુબજ ઉપયોગી છે. નાનપણથી જ જો બાળકોમાં તાંબાની ઉણપ હોય તો તે સમય જતા તે હાયપોટેન્શનના વિકાસ તરફ દોરી જાય છે. જો કે, જો પુખ્ત વયના લોકો તાંબાની ઉણપથી પીડાય,તો તેઓ હાયપરટેન્શન વિકસાવે છે. તેથી, દરેક વ્યક્તિમાં બ્લડ પ્રેશરના નિયમન માટે તાંબાની માત્રા મહત્વપૂર્ણ છે.
3) થાઇરોઇડ સબંધિત સમસ્યાઓ માટે:
નિષ્ણાતોના મત મુજબ, થાઇરોઇડના રોગથી પીડાતા દર્દીઓમાં સૌથી સામાન્ય લક્ષણ કોપર છે. કોપર થાઇરોઇડ ગ્રંથિની અસંગતતાઓને સંતુલિત કરે છે, એટલે કે તે થાઇરોઇડગ્રંથિને સારી રીતે કાર્ય કરવા માટે શક્તિ તો આપે જ છે, સાથે સાથે તે થાઇરોઇડ ગ્રંથિમાંથી વધુ પડતા સ્ત્રાવના નુકસાનકારક અસરો સામે પણ લડે છે. એક વસ્તુ નોંધનીય છે કે વધારે પડતું તાંબુ પણ થાઇરોઇડ ગ્રંથિને નિષ્ક્રિય બનાવે છે જે દર્દીઓમાં હાઇપોથાઇરોડિઝમનું કારણ બને છે.
4) એનિમિયા થતો અટકાવે છે:
કોપર હિમોગ્લોબિનના નિર્માણ માટે ખોરાકના ભંગાણમાં મદદ કરે છે, તે શરીરને આયર્નને શોષવામાં મદદ કરે છે, જેની ઉણપ એનિમિયાનું કારણ બને છે. માનવ શરીરમાં તાંબાની ઉણપ દુર્લભ હિમેટોલોજિકલ ડિસઓર્ડર તરફ દોરી શકે છે જે શ્વેત રક્તકણોમાં પણ પરિણમે છે.
5) સંધિવા અને સોજાવાળા સાંધાને મટાડે છે:
કોપરમાં બળતરા વિરોધી ગુણ હોય છે જે સંધિવા અને સંધિવાથી પીડિત દર્દીઓને ઘણી રાહત આપે છે. વધુમાં, તાંબામાં હાડકાંને મજબૂત કરવાના ગુણ હોય છે, જે તેને સંધિવા માટે સંપૂર્ણ ઈલાજ બનાવે છે.
6) પાચનમાં મદદ કરે છે:
પ્રાચીન ગ્રંથોમાં જણાવ્યા મુજબ તાંબાયુક્ત પાણી પીવાથી પેટ માં રહેલ ટોકિસંસ દૂર થાય છે. એસિડિટી ,ગેસ, અલ્સર અને પેટને લગતી અન્ય બિમારીઓ માટે તાંબા યુક્ત પાણી ખુબજ ગુણકારી છે. આ ઊપરાંત તે ત્રીદોષ (વાત,પિત,કફ) સંબંધિત સમસ્યાઓના નિવારણ માટે પણ ખુબજ ઉપયોગી છે.
7) વૃદ્ધત્વ નિયંત્રણ માટે ઉપયોગી
પ્રાચીન ઇજિપ્તવાસીઓ તાંબા આધારિત બ્યુટિ પ્રોડક્ટ્સ ઉપયોગ કરતા હતા. તાંબુ માત્ર એન્ટીઑકિસડન્ટ જ નથી, તે કોષોના પુનર્જીવનમાં પણ મદદ કરે છે, ત્વચા પર મુક્ત એજન્ટોની હાનિકારક અસરોને નાબૂદ કરે છે અને ત્વચા પર રહેલ કરચલીઓ દૂર કરવામાં મદદરૂપ થાય છે.
8) મગજના વિકાસ અને કાર્યક્ષમતામાં વધારો કરે છે.
માનવ મગજ વિવિધ વિધુત આવેગો દ્વારા શરીરના બાકીના ભાગો સાથે સંદેશાની આપલે કરતું હોય છે,તાંબુ આ આવેગોને વહન કરવામાં મદદરૂપ થાય છે,અને મગજને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવે છે.
9) વજન ઘટાડવા માટે ઉપયોગી
કોપર શરીરમાં રહેલ વધારાની ચરબીને દૂર કરી તેમને ઓગાળવામાં મદદરૂપ થાય છે. આમ તે ઈનડાયરેક્ટલી વજન ઘટાડવા માટે પણ ઉપયોગી છે.
10) ઘાને ઝડપથી રૂજાવાવામાં મદદ કરે છે.
કોપર કે તાંબામાં રહેલ બળતરા વિરોધી, એન્ટિબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિવાયરલ ગુણધર્મોને કારણે તાંબુ ત્વચાના પુનર્જીવનમાં પણ મદદ કરે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે, અને શરીરને ઝડપથી ઘા રૂઝવામાં મદદ કરે છે.
11) શરીરના તાપમાનને જાળવી રાખે છે.
જ્યારે આપણે ખોરાક ખાઈએ છીએ ત્યારે આ ખોરાકને પચાવવા શરીરમાંથી વિવિધ એસિડ આપણા પેટમાં રિલીઝ થાય છે. આ પ્રક્રિયા દરમ્યાન વિવિધ ઝેરી તત્વો પણ મુક્ત થતા હોય છે. અને તેના કારણે શરીર ગરમ થાય છે. જ્યારે તમે તાંબાની બોટલમાંથી પાણી પીઓ છો, ત્યારે આ ક્ષારયુક્ત પાણી એસિડને સંતુલિત કરવામાં, સિસ્ટમને ડિટોક્સિફાય કરવામાં અને શરીરનું તાપમાન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ખાસ કરીને ઉનાળાના ગરમ મહિનાઓ દરમિયાન મદદરૂપ થાય છે.
સવારે ખાલી પેટે ફણગાવેલા મગ ખાવાથી થાય છે અદભુત ફાયદાઓ
તાંબા (કોપર) ના અન્ય ઉપયોગો
તાંબુ માત્ર માનવ શરીર માટે જ નહીં, પરંતુ પર્યાવરણ માટે પણ ખુબજ ઉપયોગી છે. તે એક સસ્તી ધાતુ છે, જે પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ છે,જેને રિસાયકલ કરવુ સૌથી સરળ છે. તાંબુ વીજળીનો સારો વાહક હોવાથી સોલાર પેનલ માટે તાંબુ ખુબજ ઉપયોગી છે.
આ ઉપરાંત શક્તિશાળી કમ્પ્યુટર ચિપ્સ બનાવવામાં તાંબાનો ઉપયોગ થાય છે. પર્યાવરણમાં હાજર તત્વોની મદદથી ખનિજ અયસ્કને તેમના સલ્ફાઇડ અયસ્કમાંથી કાઢવાની બાયોલીચિંગ પ્રક્રિયા માટે પણ તાંબુ ઉપયોગી છે.
તાંબાની બોટલમાંથી પાણી પીવું કેટલું સલામત ?
ઉપર મુજબ આપણે તાંબાની બોટલમાં પાણી પીવાના વિવિધ ફાયદાઓ જોયા. હવે આ તાંબાની બોટલમાંથી, યોગ્ય રીતે અને સલામત રીતે કેટલું પાણી પીવું તેના વિશે જોઈએ.
તાંબાના તમામ ફાયદાઓ હોવા છતાં, તમારે યાદ રાખવું જોઈએ કે માનવ શરીરમાં તાંબુ માત્ર થોડી માત્રામાં જ જરૂરી છે. દરેક વ્યક્તિએ એ પણ યાદ રાખવું જોઈએ કે વધુ પડતી સારી વસ્તુ હાનિકારક પણ બની શકે છે, તાંબાની બોટલમાં પાણી પીવા માટે શુદ્ધ તાંબાથી બનેલું વાસણ અથવા બોટલ ખરીદો. ધાતુની શુદ્ધતાની ખાતરી કર્યા બાદ જ તાંબાની બોટલ ખરીદો.બોટલને પાણીથી ભરો અને તેને રાતભર અથવા આખો દિવસ અથવા 8 કલાક માટે ઠંડી સૂકી જગ્યાએ સ્ટોર કરો.બોટલને રેફ્રિજરેટ કરશો નહીં.
તાંબાની બોટલમાં સંગ્રહિત પાણી પીવાનો શ્રેષ્ઠ સમય સવારે ખાલી પેટ છે. તાંબાની બોટલમાં સંગ્રહિત પાણી પીવાથી થોડો વિરામ પણ લેવો જરૂરી છે. ઉદાહરણ તરીકે, તાંબાની બોટલમાં બે મહિના સુધી સંગ્રહિત પાણી નિયમિતપણે પીધા પછી એક મહિનાનો વિરામ લો. આ શરીરને વધારાના કોપરને બહાર કાઢવા માટે મદદ કરે છે.દિવસમાં બે વાર તાંબાની બોટલમાં સંગ્રહિત પાણી પીવું (સવાર અને સાંજ) તમારા શરીરને જરૂરી માત્રામાં તાંબા પ્રદાન કરવા માટે પૂરતું છે.